 |
| spaceweatherlive |
Μια ενδιαφέρουσα πτυχή του Ήλιου είναι οι ηλιακές κηλίδες. Όσες περισσότερες δημιουργούνται τόσο καλλίτερη είναι η διάδοση στα ερτζιανά. Είναι περιοχές όπου το μαγνητικό πεδίο είναι περίπου 2.500 φορές ισχυρότερο από της Γης, πολύ υψηλότερο από οπουδήποτε αλλού στον Ήλιο. Λόγω αυτού του ισχυρού μαγνητικού πεδίου, η μαγνητική πίεση αυξάνεται ενώ η περιβάλλουσα ατμοσφαιρική πίεση μειώνεται. Το φαινόμενο αυτό μειώνει τη θερμοκρασία σε σχέση με το υπόλοιπο περιβάλλον. Το συμπυκνωμένο μαγνητικό πεδίο αναστέλλει τη ροή αερίου (υδρογόνου) από το εσωτερικό του Ήλιου προς την επιφάνεια του.
Οι ηλιακές κηλίδες τείνουν να εμφανίζονται σε ζεύγη που έχουν μαγνητικά πεδία τα οποία δείχνουν σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Φαίνονται σχετικά σκοτεινές γιατί είναι λίγο πιο ψυχρές (3.000 βαθμούς Celsius) από την γύρω επιφάνεια του Ήλιου (φωτοσφαίρα) που έχει περίπου 5.500 βαθμοί Celsius.
Είναι αρκετά μεγάλες καθώς το μέσο μέγεθος τους είναι περίπου το ίδιο με αυτό της Γης. Οι μεμονωμένες κηλίδες ή ομάδες αυτών μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως μερικούς μήνες, αλλά τελικά αποσυντίθενται. Επεκτείνονται και συστέλλονται καθώς κινούνται πέρα από την επιφάνεια του Ήλιου, με διαμέτρους που κυμαίνονται από 16 km έως 160.000 km. Ονομάζονται αλλιώς εκλάμψεις και επηρεάζουν τις τηλεπικοινωνίες στη Γη. Οι εκτοξεύσεις ηλιακής μάζας μέσω των εκλάμψεων είναι εξαιρετικά μεγάλες εκρήξεις στη φωτοσφαιρία. Εκπέμπουν ακτίνες Χ αλλά και μαγνητικά πεδία που βομβαρδίζουν τη Γη ως γεωμαγνητικές καταιγίδες. Όταν παρατηρούμε πολλές ηλιακές εκλάμψεις αυτές οδηγούν σε αύξηση της δραστηριότητας γεωμαγνητικής καταιγίδας για τη Γη. Οι καταιγίδες αυτές μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στα εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα των δορυφόρων. Ως εκ τούτου, οι επιστήμονες συχνά τοποθετούν τους δορυφόρους σε διαφορετικό προσανατολισμό για να τους προστατεύσουν από την αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία όταν αυτή είναι έντονη.
Φαίνονται σχετικά σκοτεινές γιατί είναι λίγο πιο ψυχρές (3.000 βαθμούς Celsius) από την γύρω επιφάνεια του Ήλιου (φωτοσφαίρα) που έχει περίπου 5.500 βαθμοί Celsius.
Είναι αρκετά μεγάλες καθώς το μέσο μέγεθος τους είναι περίπου το ίδιο με αυτό της Γης. Οι μεμονωμένες κηλίδες ή ομάδες αυτών μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως μερικούς μήνες, αλλά τελικά αποσυντίθενται. Επεκτείνονται και συστέλλονται καθώς κινούνται πέρα από την επιφάνεια του Ήλιου, με διαμέτρους που κυμαίνονται από 16 km έως 160.000 km. Ονομάζονται αλλιώς εκλάμψεις και επηρεάζουν τις τηλεπικοινωνίες στη Γη. Οι εκτοξεύσεις ηλιακής μάζας μέσω των εκλάμψεων είναι εξαιρετικά μεγάλες εκρήξεις στη φωτοσφαιρία. Εκπέμπουν ακτίνες Χ αλλά και μαγνητικά πεδία που βομβαρδίζουν τη Γη ως γεωμαγνητικές καταιγίδες. Όταν παρατηρούμε πολλές ηλιακές εκλάμψεις αυτές οδηγούν σε αύξηση της δραστηριότητας γεωμαγνητικής καταιγίδας για τη Γη. Οι καταιγίδες αυτές μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στα εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα των δορυφόρων. Ως εκ τούτου, οι επιστήμονες συχνά τοποθετούν τους δορυφόρους σε διαφορετικό προσανατολισμό για να τους προστατεύσουν από την αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία όταν αυτή είναι έντονη.
Ο ήλιος εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ύλη ως συνέπεια της διαδικασίας πυρηνικής σύντηξης. Αυτή συναντάται σε μήκη κύματος από 100 έως 1000 Angstroms (υπεριώδης) και ιονίζει το στρώμα F, η ακτινοβολία από 10 έως 100 Angstroms (ακτίνες Χ) ιονίζει το στρώμα Ε και η ακτινοβολία σε 1 έως 10 Angstroms (σκληρές ακτίνες Χ) ιονίζει το στρώμα D.
Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του ήλιου μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη την ιονόσφαιρα που βρίσκεται στο φως της ημέρας, φορτισμένα σωματίδια που εξάγονται από τον ήλιο οδηγούνται στην ιονόσφαιρα κατά μήκος των γραμμών του μαγνητικού πεδίου και έτσι μπορούν να επηρεάσουν μόνο μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.
Οι κηλίδες αυξάνονται και μειώνονται μέσω ενός μέσου κύκλου 11 ετών. Από το 1749, έχουμε βιώσει 23 πλήρεις ηλιακούς κύκλους όπου ο αριθμός τους έχει περάσει από το ελάχιστο, στο μέγιστο και πίσω στο επόμενο ελάχιστο, μέσω περίπου 11ετών κύκλων. (Οι καθημερινές παρατηρήσεις αυτών ξεκίνησαν το 1749 στο παρατηρητήριο της Ζυρίχης, Ελβετία.)
Μπορούμε να παρακολουθούμε τακτικά τις εξελίξεις σε μορφή διαγράμματος όπως το παρακάτω πιέζοντας στο link της λεζάντας της επόμενης εικόνας.
Φέτος (2020) όπως εξ άλλου φαίνεται και στα παραπάνω διαγράμματα ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις οι ραδιοερασιτέχνες που χρησιμοποιούμε τα βραχέα κύματα… Η διάδοση είναι εξαιρετικά φτωχή λόγω μηδενικού αριθμού κηλίδων και όσο φτάνουμε στην καρδιά του καλοκαιριού τόσο χειρότερες γίνονται οι τηλεπικοινωνίες. Διακρίνουμε στο παρακάτω διάγραμμα τις εξάρσεις (maximum) αλλά και τις ελάχιστες (minimum) σε βάθος χρόνου. Βλέπουμε ότι στο 2020 είναι στο μηδέν η δημιουργία κηλίδων με αποτέλεσμα η διάδοση να είναι η χειρότερη που μπορεί να υπάρξει.
 |
| Clcik στη φωτο για μεγέθυνση https://www.swpc.noaa.gov/products/solar-cycle-progression |
 |
| Clcik στη φωτο για μεγέθυνση https://www.swpc.noaa.gov/products/solar-cycle-progression |
Στις εξάρσεις ο αριθμός των ηλιακών κηλίδων μπορεί να φτάσει και τις 170. Οι δύο τελευταίες καλλίτερες φορές ήταν το 1989 με αριθμό κηλίδων 158 και το 2000 με μέγιστο αριθμό 120. Αυτές υπολογίζονται οπτικά με τη βοήθεια μίας μαθηματικής σχέσης που λαμβάνει υπόψη της τον τρόπο παρατήρησης.
Η NASA τον Δεκέμβριο του 2013 ανέφερε στη
σελίδα της ότι το μαγνητικό πεδίο του ήλιου αλλάζει την πολικότητα του περίπου
κάθε 11 χρόνια. Περίμενε την πλήρη αναστροφή της πολικότητας του μαγνητικού πεδίου σε 3 με 4 μήνες από τον Αύγουστο 2013 που πρωτοδημοσιεύθηκε το άρθρο της. Δηλαδή η αναστροφή επέκειτο να γίνει το Δεκέμβριο. Αν προσέξουμε στο πρώτο διάγραμμα η εποχή αυτή (τέλος του 2013) είναι το μέγιστο των ηλιακών κηλίδων. Επομένως το καλοκαίρι του 2025 περιμένουμε μία ακόμη πλήρη αναστροφή της πολικότητας με μέγιστο αριθμό κηλίδων. Συμβαίνει στην κορυφή κάθε ηλιακού κύκλου καθώς το
εσωτερικό μαγνητικό δυναμικό του ήλιου αναδιοργανώνεται κάθε 11 χρόνια.
Η επερχόμενη αντιστροφή θα σηματοδοτήσει το μεσαίο σημείο του 24ου κύκλου και θα γίνει τον Ιούλιο του 2025. Οι διάδοση θα είναι η βέλτιστη αφού ο αριθμός των κηλίδων θα είναι στο μέγιστο.
Η επερχόμενη αντιστροφή θα σηματοδοτήσει το μεσαίο σημείο του 24ου κύκλου και θα γίνει τον Ιούλιο του 2025. Οι διάδοση θα είναι η βέλτιστη αφού ο αριθμός των κηλίδων θα είναι στο μέγιστο.
Αισιοδοξούμε λοιπόν, με ευοίωνες προβλέψεις, να περιμένουμε τον Ιούλιο του 2025 να φτάσουν τις 120 οι κηλίδες και η διάδοση να είναι πάρα πολύ καλή. Κλείνουμε με μία ευχή: καλά να είμαστε όλοι μας να χαρούμε την έξαρση και του 24ου κύκλου ηλιακών κηλίδων για να ζήσουμε μεγαλεπήβολες στιγμές στα βραχέα με μικρή ισχύ...
Πηγές: